Jo margjinalizim të fshatrave, por shërbime funksionale

03/07/2012

Gjatë muajit qershor, INPO ka monitoruar zhvillimet nëpër disa fshatra të komunës së Ferizajt për të parë nga afër pasojat e margjinalizimit të fshatit nga pushteti lokal dhe për të mësuar më shumë për vështirësitë me të cilat përballen çdo ditë banorët e tyre.

Gjatë procesit të monitorimit INPO posaçërisht është përqendruar në aktivitetin e zyrave të gjendjes civile (zyrat e vendit) nëpër fshatra, ku ka vërejtur se disa nga këto zyra të gjendjes civile nuk po funksionojnë siq duhet dhe po e ushtrojnë veprimtarinë e tyre në kushte jo adekuate për punë.

Në fshatin Kosinë, banorët e këtij fshati vazhdojnë të kenë probleme me furnizimin me ujë të pijshëm si dhe sipas banorëve aty është e nevojshme një fushë e sportit dhe rregullimi i rrethojë së shkollës. Në një lagje të fshatit Zaskok kanalizimi nuk ka përfunduar së rregulluari, po ashtu banorët janë ankuar se kanë probleme me ujin sepse gypat e ujësjellësit janë të vjetruar dhe ata shpërthejnë shpesh. Ujit të pijes i vjen era dhe nuk është i përdorshëm për pije. Në këtë fshat gjithashtu nuk ka as Punkt të mjekësisë familjare.

Në fshatin Nerodime banorët kanë shfaqur një pakënaqësi të madhe për shkak të gjendjes së rëndë të rrugës, kurse hedhja e mbeturinave përgjatë rrjedhës së lumit Nerodime është alarmante. Gjithashtu banorët vazhdojnë të përballen edhe me mungesa të ujit të pijes. Ndërsa sa i përket zyrës së vendit në Nerodime, kur monitoruesit e INPO-s e vizituan zyra ishte e mbyllur dhe nga banorët e kuptuam se zyrtari i gjendjes civile kishte dalur për punë personale.

Në fshatin Gaçkë gjithashtu kemi hasur një gjendje tepër të rëndë në Zyrën e Vendit, ajo ishte kapluar nga myku dhe lagështia derisa kulmi i saj pothuajse ishte rrënuar. Kur dihet se në këtë Zyrë pajisjen me dokumente të gjendjes civile banorët e Gremes, Gaçkës, dhe Burrnikut( fshatra këto me popullësi mjaft të madhe) dhe se ata çdo ditë duhet të përballen me këto kushte të padenja për kohën që po e jetojmë.

Një gjendje të njejtë tepër degraduese kemi parë edhe në Zyrën e vendit në fshatin Kosinë, ku shërbimet e gjendjes civile i kërkojnë zonat: Lloshkobare, Slivovë, Kosinë, një pjesë e Terrnit dhe Prelezi i Jerlive. Aty mungojnë kushtet elementare të nevojshme për punë, duke filluar që nga inventari i nevojshëm për radhitjen e dokumentacionit, pastaj mungesa e tavolinave dhe karrigeve pritëse për palët, e deri te kulmi i cili rrezikon të shembet. Gjendja e njejtë me kushte jo të favorshme për punë është edhe në fshatin Talinoc.

Përveç kushteve të punës, INPO ka vërejtur se zyrtarët e shërbimit civil që punojnë në zyrat e vendit nëpër fshatra shumë shpesh nuk qëndrojnë në vendin e tyre të punës dhe kështu po shtohen pritjet e qytetarëve në radh siqe ishte rasti në Nerodime apo edhe në Softaj.

Ankesa prej qytetarëve për mos respektimin e orarit kemi shënuar në shumicën e fshatrave e posaçërisht në fshatin Babush. Një gjendje më e mirë e zyrave të vendit është në Fshatin e Vjetër dhe në Dardani. Ku objektet e tyre janë në gjendje të mirë dhe funksionale, dhe se gjatë monitorimit nuk kemi vërejtur ndonjë parregullësi.

INPO kërkon nga Komuna e Ferizajt që të zbatoj obligmiet ligjore që dalin nga Ligji për Vetëqeverisjen Lokale (konkretisht neni 34.2 i LVL që thotë se Me aprovimin e komunës, fshatrat apo lagjet urbane mund të kryejnë aktivitete që bëjnë pjesë në përgjegjësitë dhe kompetencat e komunës dhe në këtë rast komunat duhet të ofrojnë burimet e mjaftueshme për fshatrat apo lagjet urbane), si dhe Komuna duhet të qëndrojë sa më afër këtyre Zyrave të Vendit kur dihet rëndësia e shërbimeve që ato kryejn.

Po ashtu INPO shpreh pakënaqësin që me rastin e rishikimit të buxhetit për vitin fiskal 2012 u hoqen e projektet e parapara për ndërtimin e Zyrave të Vendit në fshatin Gaçkë dhe Kosinë gjatë vitit 2012, duke zvogëluar vlerën e tyre për 25 mijë euro dhe duke e rritur vlerën e projekteve ekzistuese siq është blerja e automjeteve për administratën komunale në vlerë prej 10 mijë euro. Me heqjen e prioritetit të këtyre projekteve nënkuptohet se do të vazhdojë gjendja e rëndë nëpër këto Zyra dhe vështië se do të ketë investime në Zyrat e tjera. Kjo rishpërndarje e buxhet nuk korrespondon me nevojat reale të qytetarëve dhe më shumë anon kah shpenzimet e luksit.

Krejt në fund, INPO kërkon nga komuna e Ferizajt dhe Drejtoria e Financave që në planifikimin e buxhetor për vitin 2013 t’i rikthejë projektet për rindërtimin e Zyrave të Vendit në Gaçkë dhe Kosinë dhe të shtrijë pushtetin në mënyrë sa më proporcionale dhe të efektshme edhe në zonat rurale të Komunës së Ferizajt.